Herken jij je hierin?

• Je voelt je ongemakkelijk bij mensen die je niet kent.
• In gezelschap van mensen die een ‘hogere’ functie hebben dan jij voel je je geïntimideerd en durf je niks te zeggen, bang het verkeerde te zeggen.
• Je hebt moeite om in vergaderingen je steentje bij te dragen. Vaak schiet je achteraf te binnen wat je had moeten zeggen.
• Je weet niet wat je precies moet zeggen over jezelf in het voorstelrondje. Het liefst sla je je beurt over.
• Je weet vaak niet wat er van je verwacht wordt, waardoor je gespannen raakt.
• Wanneer je plotseling iets gevraagd wordt, voel je je overvallen en klap je dicht.
• Je ziet altijd enorm op tegen een presentatie geven. Als het even kan, probeer je eronder uit te komen.
• Het koetjes-kalfjes-gesprek bij de koffieautomaat vind je moeilijk te beginnen. Dus houd je je mond en zien mensen je als niet sociaal, misschien wel stug.

Is het je opgevallen dat ik hierboven twee keer zei “… geef je er de voorkeur aan…?”. Die voorkeur is essentieel omdat het iets zegt over wat ik gemakshalve je ‘fabrieksinstelling’ noem. En die kun je altijd aanpassen als de situatie erom vraagt en je kunt ook weer ‘resetten’ en je voorkeursgedrag weer laten zien.

Kortom, je hebt altijd de mogelijkheid om je gedrag aan te passen als dat helpt of nodig is. Als je je daar tenminste bewust van bent en weet wanneer het wenselijk is iets anders te laten zien dan wat van nature je voorkeur heeft.

Voorbeeld. Jouw manager vraagt zich af wat je bijdrage eigenlijk is, zij vindt je onzichtbaar en op je resultaten heeft ze al helemaal geen zicht. Jij snapt er niets van. Je focus ligt altijd op je werk, je hebt geen tijd voor alle kletspraatjes van je collega’s en de projecten waar je verantwoordelijk voor bent lopen allemaal op schema en binnen budget. Je voelt je gekwetst en onbegrepen door je manager. Je natuurlijke reactie is dat je nog harder gaat werken, misschien wel vaker apart gaat zitten of thuis gaat werken zodat je je beter kunt concentreren. Dit gaat je echter niet helpen want zo word je nog onzichtbaarder! Wat helpt wel? Ga in gesprek met je manager. Vraag wat zij nodig heeft om beter te weten wat je allemaal doet. Vertel de stand van zaken en wat jouw aandeel is geweest. Dat is geen borstklopperij, dat is de ander informeren. Kortom, trek je niet terug maar communiceer juist meer over wat je de komende tijd gaat doen en waar je mee bezig bent geweest. Maar wel op je eigen manier, dus goed voorbereid en gestructureerd.

Bewegen vanuit je voorkeurspositie
De mate waarin iemand een voorkeur heeft voor introvert of extravert gedrag verschilt per persoon. Zie het als een schaalverdeling met aan het ene eind een heel sterke introverte voorkeur en aan het andere eind een heel sterke extraverte voorkeur. Je voorkeur ligt ergens op die schaal en je kunt je bewegen naar links en rechts op die schaal. Je zult altijd terugkeren naar je voorkeurspositie omdat je je daar het meest comfortabel bij voelt, en omdat je het waarschijnlijk ook nodig hebt om daar te zijn.

Wiens leven leid jij?
Als je te lang ander gedrag laat zien dan wat je voorkeur heeft, dus bijvoorbeeld jarenlang extravert gedrag terwijl je voorkeur meer introvert is, dan kun je jezelf kwijtraken. Je voelt je uitgeput, leeg, opgejaagd, geen idee meer wat je belangrijk vindt en wiens leven je eigenlijk aan het leiden bent.
En dat gebeurt vaker dan je denkt omdat in de westerse wereld extraversie meer gewaardeerd wordt dan introversie. In de westerse maatschappij moet je assertief zijn, voor jezelf opkomen, je profileren, real time op je werk, en ook op social media. Daar kun je zien hoe leuk, spannend en afwisselend het leven van anderen is. Het maakt niet uit wat je doet als het maar groots en meeslepend is en vooral zichtbaar!

Er zijn al heel wat onderzoeken gedaan naar het effect hiervan op het zelfbeeld en zelfvertrouwen van iedereen die dagelijks geconfronteerd wordt met een continue stroom hoogtepunten (en uitsluitend de hoogtepunten) waaruit het leven van anderen lijkt te bestaan.